W latach 80., kiedy Michaił Gorbaczow objął władzę w Związku Radzieckim, kraj ten stał na skraju kryzysu. Celem tego polityka było wprowadzenie gruntownych reform, które doprowadziłyby do podniesienia poziomu życia obywateli oraz umocnienia państwa na arenie międzynarodowej. Reformy przeprowadzone miały być pod hasłem pierestrojki (przebudowy), na krótki czas przyniosły poprawę, jednak zakończyły się ogólnym niepowodzeniem, doprowadzając do upadku totalitarnego systemu. Wielkim krokiem naprzód było uwolnienie więźniów politycznych, zniesienie cenzury, jednak polem, na którym Gorbaczow odniósł największe sukcesy na polu dyplomacji, prowadząc rozmowy ze Stanami Zjednoczonymi na temat rozbrojenia. Do tego czasu wszystkie konflikty na tle narodowościowym były wyciszane, jednak w tamtym czasie narody, wchodzące w skład Związku Radzieckiego zaczęły dążyć do niepodległości. Najkrwawszym tego przykładem było stłumienie powstania Ormian w 1988 roku. W 1990 roku prezydentem zostaje Borys Jelcyn. Próbowano w tym czasie dokonać zamachu stanu, jednak próba ta się nie powiodła. Po tych wydarzeniach Michaił Gorbaczow odzyskał władzę, a Borys Jelcyn nakazał delegalizację KPZR i skonfiskował jej majątek. Wkrótce potem kolejne narody, wchodzące w skład ZSRR zaczęły ogłaszać niepodległość, co nie spotkało się z większym sprzeciwem ze strony Rosji. Najpierw, 6 września rząd rosyjski uznał niepodległość Litwy, Łotwy i Estonii, a już 8 grudnia utworzona została Wspólnota Niepodległych Państw, zlikwidowany został Związek Radziecki na mocy układu białowieskiego. Michaił Gorbaczow poddaje się do dymisji 25 grudnia 1991 roku, o uznawane jest za datę kończącą istnienie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Wpływ na rozpad ZSRR miało wiele czynników, które nałożyły się na siebie. Najważniejszym powodem była ogólna zła kondycja kraju, spowodowana przede wszystkim zimną wojną, wyścigiem zbrojeń oraz wojną afgańską. Wielkie znaczenie miały również dążenia niepodległościowe narodów, wchodzących w skład ZSRR dowcipy erotyczne.